Old Timer 2010

The Omen.

Een voorteken van wat ons nog te wachten staat? De eerste fles van deze avond heeft het niet gehaald. Door winterse toestanden is ze niet tijdig in België geraakt en heeft ze besloten haar verblijf in Schotland te verlengen. We hebben “in de zeer nabije toekomst” een trip gepland naar het Mekka van de whiskyliefhebber én de winter staat nog maar pas voor de deur... .

But first things first!

Eerst de jaarlijkse Old Timer Tasting bij Single Malt Whisky Shop te Zammel. Een geste van de shop naar zijn klanten toe. Een line up van 7 whisky’s, ouder dan 25 jaar, aan elkaar gepraat door niemand minder dan Mario Groteklaes van The Nectar.

Een collega van de achtergebleven “1957” was dus echter wel aanwezig, de Strathisla 1950. Deze was wel geen single cask en had “maar” 40% tegen de 43% van de “jongere”, maar wees eerlijk: hoe dikwijls krijg je de kans om een whisky uit de jaren ‘50 te proeven!

STRATHISLA 1950 40% GORDON & MACPHAIL

In de neus direct vanille, kalk en citroen. Droog met krenten en bitter in de afdronk. De combinatie doet wat denken aan de “honing” in de 12 jarige OB. Warm. Achteraan op het etiket staat dat deze gebotteld is in 2005. De gastspreker vertelt dat deze vintage waarschijnlijk bestaat uit een mix van bourbonbarrels en – hogsheads uit 1953 en 1955. Geen sherry dus, ondanks de donkere kleur. Ondertussen evolueert de whisky verder in de mond, vooral tegen het gehemelte. Vanille, zoet en fruit. Kiwi, mango en perzik hoor ik vernoemen. Typisch wel voor oude bourbonrijping, maar hier dun, strak en droog, geen “olie”. Gezien de leeftijd is dit normaal. Niet uitdrogend en de tanine heeft nog zeker niet de overhand gehaald! Het midden voelt eventueel wat waterig aan, maar de afdronk is dik ok! Vers houtzaagsel met limoen komt ook nog. Zure mandarijntjes, koude koffie.

Mario vertelt aan zijn luisteraars over het effect van rijping op de in de new make aanwezige zwavels.

De verkoolde laag hout die ontstaat bij het “charring” van de vaten, het uitbranden als het ware, functioneerd als een houtskoolfilter en ontrekt de zwavelcomponenten aan de spirit. Deze zouden anders tevoorschijn komen in uw glas als zwavel, rubber en ongewenste off notes.

GLENLIVET 1973 47.5% SINGLE MALT WHISKY SHOP

Inderdaad, de Single Malt Whisky Shop is onafhankelijke bottelaar geworden! Wat direct opvalt bij deze is de neus. Een strijd tussen vanille en toffee. Oude eik en boenwas. Creme brulee. Olie in de body. Kruidnagel en laurier. Jonagold, appel, Cox. Alcohol, “maar hij stoort niet”. Hints van rood fruit en leder in de afdronk. Deze blijft plakken met tanine en thee. Peper in water, ok. Goede toffee. Het geslaagde etiket en een gedicht van J’o op de achterkant maken deze volledig!
Iets voor de feestdagen?

BUNNAHABHAIN 1976 45.9% SINGLE MALT WHISKY SHOP

Direct al een tweede release van deze jonge bottelaar en wordt door het aanwezige publiek nog beter onthaald dan de vorige schitterende botteling. Limoen, bitter. Minder hout in de neus. Menthol en eucalyptus. Appels en amandalen. Zelf vind ik een offnootje in mijn glas. Met wat extra lucht binnennemen verdwijnt het echter wel naar de achtergrond. Ik kon het direct niet benoemen en was aan oude fietsbinnenband aan ’t denken toen iemand “Intratuin” zei. Inderdaad. Beetje humus en plantaardig (wiet!), in combinatie met overrijp fruit. Iedereen vond hem lekker, en dat is het belangrijkste!


Back Label foto: Gunter	foto: J'O (Lidnr.12) ISLAY 2006

“Old bottle effect”

Dit is wat er gebeurt als er nog verdere oxidatie in de fles gebeurt. Onder de invloed van zuurstof worden er aldehyden gevormd, die op hun beurt verbindingen aangaan met andere moleculen. Nieuwe verbindingen zijn o.a. esthers, datgene wat we waarnemen met onze neus en die voor velen zo moeilijk zijn om te benoemen. Welke bloem ruik ik? Wat voor fruit is dit? Juist, het zijn de vluchtigste aromas die we associeren met floraal en fruitig. Let wel, om deze te vormen in de fles hebben we dus zuurstof, lucht, en veel tijd nodig. Bij een perfect afgesloten fles zal dit fenomeen zich waarschijnlijk niet manifesteren!

BRORA 1982 52.3% THE NECTAR OF THE DAILY DRAMS

Een mond vol! En niet alleen de naam! Het gezouten spek, mos en onderhout met het zurige, wordt door Mario beschreven als “koeiestal”. Dit zou typisch voor Brora zijn. De smaak is een volle attack, dan komt er een beetje houtrook door op de achtergrond. De voorgrond bestaat vooral uit fruit. Over limoen naar grapefruit, harde peer ook. In de afdronk zit dan nog eens een prikkel op de lippen die te herleiden is tot blauwe, purperen besjes. Thee en creme. HOT. Een Brora om te koesteren. In tegenstelling tot Port Ellen worden deze stocks echt schaars! Vandaar ook de joint venture met Whisky Agency en La Maison du Whisky om dit vat gebotteld, lees: betaald, te krijgen.

LAPHROAIG 30Y 43%

Een officiele botteling die gelopen heeft van 1997 tot 2006. Deze is gebotteld in 1997 en dus gedistilleerd in 1967. De eerste smaak is krijt, vanille en zacht fruit. In de afdronk is het “echte” Laphroaig met litchi als winst. Men krijgt als het ware 2 whisky’s in hetzelfde glas! Spijtig echter van de “maar” 43%. Toch een struikelblok bij een prijskaartje van +500 euro.

In 1967 schakelde men in Laphroaig over van 4 “coal fired” naar 5 “steam heated” stills. De “wormtubs” werden vervangen door “condensors” en de gerst werd niet langer allemaal terplaatse gemout. Deze laatste werd besteld bij Irish Maltsters aan 40 ppm. Geleverd werd er echter aan +/- 20ppm! Het duurde tot 1970/1971 alvorens ze dit konden rechtzetten. Na de opening van Port Ellen Maltings, 5 km van de distilleerderij, was het probleem helemaal van de baan en was Laphroaig terug geturfd als voorheen. De versie die we nu drinken is van 1997 – 30 = 1967, dus minder geturfd. Voor deze werd ook meer sherryrijping gebruikt dan bij latere edities.

Stillhouse Laphroaig foto: Gunter

BENRIACH 1975 50.6%

Eén van de kleppers uit de herrezen Speyside distilleerderij. Fruitig met als extra grapefruit in de afdronk. De cassis doet denken aan de Red Breast 15Y, en die cassis is maar één item uit deze overvloedige fruitmand! Deze zou niet geturfd zijn, maar dat is waarschijnlijk moeilijk te achterhalen op papier, gezien de leeftijd en eigenaarswissels. In het glas zou de grapefruit van geoxideerde turf kunnen komen, maar nu steek ik mijn nek wel ver uit. Een gekend en ondertussen extreem zeldzaam pareltje!

PORT ELLEN 27Y 53% THE NECTAR OF THE DAILY DRAMS

Een botteling die de legende bevestigt! Deze is een refill bourbon. Gerookte vis en citrus. Eerder haven dan fruit wel. Verwant aan Coal Ila, maar zoveel meer. Spijtig genoeg uitverkocht, want deze versie was extreem betaalbaar. Het ene verklaart het andere waarschijnlijk. Iemand stelt voor om de glazen voor anderen te legen. “U moet nog zo ver rijden” is de motivatie!
Helaas ... .

De whisky’s zijn geproefd en besproken. Mario heeft heel wat informatie verschaft over het hoe en waarom van oudere whisky’s en dat ze soms individueel getuigen zijn van grote veranderingen in de geschiedenis van de distilleerderij, de industriële ontwikkelingen en de wereldgeschiedenis in het algemeen. Heavy!

Voor we blootgesteld worden aan een cullinair hoogstandje wordt er gestemd over “de beste” whisky van deze avond. Dit is Mario z’n dada en de deelnemers verlenen maar al te graag hun medeweking. De score is relatief en het eten lekker, het blikje Tennent’s leeg. Tijd voor mij om me naar mijn werkgever te begeven. Een goedenavond nog!

TERUG